شرایط خواندن تفیلا(نماز یهودیان)
شمُونِه عِسره یا مدح و ستایش خداوند و ذکر اعتبار معنوی اجداد اولیه یهود (حضرت ابراهیم، اسحق و یعقوب) آغاز می گردد. سپس دعاهایی در طلب عقل و دانش، پذیرش توبه، عفو، برکت، عدالت، حمایت الهی از صادقان، ظهور ناجی جهان و توجه به دعای مومنین خوانده می شود. با دعاهایی در مدح خداوند و تقاضای صلح و سلامتی، این بخش اصلی تفیلا پایان می یابد.
نماز جماعت در یهود با حضور حداقل ده نفر مرد بالغ (بالای 13 سال) برگزار می شود. در تفیلای جماعتی یک نفر به عنوان پیش نماز که «شالیَح صیپور» نام می گیرد، تفیلا را با صدای بلند می خواند اما بخش لحش را همانند سایرین آهسته می خواند. در تفیلاهای شحریت و مینحا دوباره بخش لحش توسط شالیح با صدای بلند قرائت می گردد. مقدمات و مؤخرات نماز صبح طولانی تر از دیگر نوبت های تفیلا است اما در هر سه تفیلا این بخش ها از گزیده تورات، تلمود، مزامیر داوود و متون مربوط به تفیلا تشکیل شده اند.
بخش مهمی که در تفیلاهای شحریت و عرویت علاوه بر بخش اصلی لحش وجود دارد متن «شِمَعْ ییسرائل» است که گزیده ای از آیات تورات است. در این قسمت توحید، پاداش و مجازات الهی و توجه به احکام خداوند مورد تاکید قرار گرفته است. زمان مجاز برای خواندن تفیلای شحریت از حدود یک ساعت قبل از طلوع آفتاب تا حدود 4 ساعت پس از آن است. تفیلای مینحا نیم ساعت پس از ظهر شرعی تا دقایقی پس از غروب آفتاب خوانده می شود. و خواندن تفیلای عرویت از غروب آفتاب تا قبل از سپیده دم روز بعد است. خواندن تفیلا در هر سه نوبت بر مردان بالغ واجب است و خانم ها حداقل موظف به خواندن یک نوبت تفیلا هستند. در صورت عدم امکان خواندن یک نوبت تفیلا، می توان آن را از طریق دوبار خواندن نوبت بعدی جبران نمود.
شرایط خواندن تفیلا بطور خلاصه عبارت است از:
1- پاکی مکان و بدن نمازگزار و پوشیده بودن بدن در حد معمول.
2- آقایان هنگام تفیلا کلاه بر سر می نهند و زنان نیز موهای خود را در این مراسم می پوشانند.
3- علاوه بر این در تفیلای شحریت آقایان از دو نماد دیگر به نام های «صیصیت» و «تفیلین» استفاده می کنند.
صیصیت شامل پارچه ای است که بالاتنه را می پوشاند و در چهارگوشه آن بندهایی به روش خاص گره خورده اند و نشانی از احکام الهی هستند.
تفیلین، از دو محفظه چرمی تشکیل شده است که توسط بندهای چرمی، به بازو و پیشانی بسته می شوند. داخل این محفظه ها آیاتی از تورات (به صورت دست نوشته بر روی پوست دباغی شده مخصوص) قرار دارند که آن نیز نشانی از احکام و کلام الهی است.
در روزهای دوشنبه و پنجشنبه پس از قرائت شمونه عسره تومار دست نوشته تورات از جایگاه مخصوص خود در کنیسا خارج شده و بخش کوتاهی از فصل مربوط به آن هفته از روی آن قرائت می گردد.
تفیلاهای ویژه :
1- شبات (شنبه): در شب و روز شنبه متن لحش و مقدمات و مؤخرات تفیلاها تغییر می کند و عمدتا به موضوع قداست روز شنبه اختصاص می یابند. همچنین صبح روز شنبه علاوه بر تفیلای شحریت یک نوبت تفیلای اضافی تحت عنوان «موساف» نیز خوانده می شود. صبح روز شنبه پس از تفیلای شحریت از تومار تورات که «سِفِر تورا» نام دارد یک بخش کامل قرائت می گردد. لازم به ذکر است که تورات شامل پنج کتاب حضرت موسی است و به پنجاه و چهار بخش موضوعی «پاراشا» به ترتیب تقسیم شده است که در هر هفته یک یا دو پاراشا قرائت می گردد و در پایان یک سال یک دوره قرائت آن کامل می گردد. همچنین عصر روز شنبه نیز در تفیلای مینحا بخش کوتاهی از سفر تورا قرائت می گردد. با غروب آفتاب روز شنبه متن تفیلای عرویت به شکل عادی و تنها با تغییراتی جزئی خوانده می شود.
2- رُوش حُودِش (اول ماه عبری): در روزهای اول ماه عبری، علاوه بر اضافه شدن بخش مخصوص در لحش، پس از آن یک متن ویژه بنام «هَلِل» (به معنای تهلیل و سپاس از خداوند) قرائت بخش خاصی از سفر تورا و تفیلای موساف اضافه می شود.
3- اعیاد سه گانه و اول سال نو عبری: در سه موقع از سال به مناسبت اعیاد ویژه مذهبی، شکل مراسم مانند روز شنبه تغییر می یابد و متن تفیلاها و قرائت تورات تفاوت هایی متناسب با آن عید مذهبی پیدا می کنند. علاوه بر آن که هلل نیز خوانده می شود.
این اعیاد عبارت اند از:
1- «پسح» و «شاووعوت» در بهار
2- «سوکوت» در ابتدای پاییز.
3- در دو روز اول سال نو عبری که «رُوش هَشانا» نام دارند نیز مراسم و تفیلاها تغییرات ویژه ای (مشابه با شنبه و اعیاد سه گانه) پیدا می کنند.
4- یوم کیپور:در دهمین روز از سال نو عبری، روزه بزرگ یهودیان برای طلب بخشش سالیانه واقع شده است که «کیپور» نام دارد. در شب و روز این مناسبت نیز کلیه تفیلاها و دعاها و مراسم همانند مناسبت های شبات تغییرات ویژه و متناسب با اهداف این روزه بزرگ پیدا می کنند. علاوه بر این، نوبت جدیدی از تفیلا به نام «نِعیلا» پس از تفیلای مینحا و قبل از غروب آفتاب به مراسم این روز اضافه میشود.
5- سِلیحوت، دعای بخشش : از حدود 30 روز قبل از شروع سال نو عبری تا حدود یک هفته پس از آن، رسم است که یهودیان در نیمه شب یا سحرگاهان و قبل از تفیلای شحریت، بصورت جمعی به خواندن متونی می پردازند که در آن به کرات به استغاثه و طلب عفو از خداوند پرداخته می شود. هرچند که بطور شرعی این مراسم را می توان تا قبل از غروب نیز انجام داد، اما هدف اصلی آن بیدار شدن در شب و بهره مندی از حالات خاص شب بیداری و سحرخیزی است. این مراسم در شب های شنبه یا سال نو برگزار نمی شود.
نماز از دیدگاه یهود
نماز یهود در تورات
در تورات (دواریم – تثنیه، فصل 11، آیه 13) آمده است: «خدای خالقتان را دوست بدارید و او را با تمام قلبتان پرستش و بندگی نمایید.» علمای یهود عبارت پرستش و بندگی از طریق قلب را همان دعا و نماز به درگاه خالق تعبیر نموده اند.
قوم اسرائیل روی بر خاک نهاده، خداوند را سجده نمودند . پس همانطور که خداوند به موسی و هارون دستور داده بود، عمل کردند (سفر خروج باب 12).
بنی اسرائیل چون این منظره را دیدند، بر خاک افتاده، خداوند را به سبب نیکویی و محبت بی پایانش سجده و ستایش کردند (سفر دوم تواریخ باب 7).
درکتاب گنجینه تلمود آمده است که: علاوه بر عبادت ها و نمازهای فردی و خصوصی که انسان به وسیله آن حاجات خود را ازخدا می طلبد ، نمازهای جماعتی نیز هستند که افراد موظف هستند در آن شرکت جویند.
در باره برگزاری نماز جماعت در کنیسه نیز گفته شده است : هرآن کس که در شهر او کنیسه ای وجود دارد و برای خواندن نماز به آن جا نمی رود وی را همسایه بد می خوانند و به شدت ، این همسایگان بد را مورد نکوهش و مذمت قرار می دهند .
نماز به نقل از علمای یهود[1] اساس عبادت یهود را در گذشته تا حدود 2000 سال پیش مراسم تقدیم قربانی ها تشکیل می داد و دعای لفظی در کنار آن قرار می گرفت. اما پس از ویرانی معبد مقدس یهودیان در بیت المقدس در سال 68 میلادی، به علت توقف مراسم تقدیم قربانی، اصل عبادت یهود بر نماز و دعاهای کلامی قرار گرفت و با گذشت زمان آیین و متن نمازها شکل مدون امروزی را به خود گرفت. تاریخ نیایش یهود و مسیر تکاملی آن و همچنین احکام و قوانین و جزئیات مربوط به دعاها و نمازهای یهود بسیار مفصل و گسترده است. این مقاله تنها به معرفی اولیه این آیین در یهود پرداخته است. نماز در لفظ عبری «تفیلا» نامیده میشود. تفیلا به دو بخش کلی تفیلای عادی و تفیلای ویژه تقسیم می گردد. تفیلای عادی : این تفیلا در ایام عادی هفته (شنبه شب الی بعدازظهر جمعه) خوانده می شود. که به ترتیب عبارتند از: 1- شَحَریت (صبح) 2- مینحا (بعدازظهر) 3- عَرویت (شامگاه) در کلیه تفیلاهای فوق یک بخش اصلی به نام «لَحَش» (به معنای آهسته) یا «شمُونِه عِسره» به معنای هجده دعا مشترک و یکسان است اما مقدمات و مؤخرات این سه تفیلا با هم متفاوت هستند. این بخش اصلی، لَحَش نام می گیرد. زیرا والاترین قسمت تفیلا بوده و به صورت آهسته ادا می گردد. همچنین «شمُونِه عِسره» نام دارد زیرا در ابتدای تدوین از 18 دعا تشکیل می شد که بعدها یک دعای دیگر در میان آن جای گرفت. اما همچنان نام اولیه بر آن اطلاق می گردد. در متن لحش گاه به مناسبت های مختلف (اول ماه و اعیاد خاص یا روزهایی که در آن روزه گرفته می شود) متن هایی اضافه می شود. شمُونِه عِسره یا مدح و ستایش خداوند و ذکر اعتبار معنوی اجداد اولیه یهود (حضرت ابراهیم، اسحق و یعقوب) آغاز می گردد. سپس دعاهایی در طلب عقل و دانش، پذیرش توبه، عفو، برکت، عدالت، حمایت الهی از صادقان، ظهور ناجی جهان و توجه به دعای مومنین خوانده می شود. با دعاهایی در مدح خداوند و تقاضای صلح و سلامتی، این بخش اصلی تفیلا پایان می یابد.
ادامه را بخوانید...
نماز در ادیان توحیدی
مقدمه:
مسئله عبادت و بندگی در بین آدمیان از ابتدای خلقت وجود داشته است. حتی انسانهایی که از نعمت هدایت بی بهره بوده اند برای نیاز فطری خود به عبادت سنگ وخاک و خورشید و ماه روی می آوردند .
در این میان ادیان الهی که شرط عبادت و بندگی در همه انها از شروط اصلی بوده است مورد این مقاله قرار گرقته است.
گرد اورنده در جمع آوری مطالب سعی نموده تا بدون غرض و تنها جهت مقایسه اهل تحقیق مواردی را از تعبد و بندگی در ادیان مختلف جمع آوری نماید.
این مطالب برای اثبات یا رفع ادعایی جمع آوری نشده و صرفا نقدی بر حقیقت دینداری در ادیان است. از تحقیق میدانی و حتی سوال و پرسش از صاحبان این ادیان گرفته تا مطالعه تواریخ و کتب مذهبی را در این مقاله خواهید خواند.
سعی بر این بوده تا این حقیقت که عبادت تنها به دین اسلام و مذهب تشیع مختص بوده و از این رو آن را دینی خارج از مناسبات امروزی بپنداریم و یا این دیدگاه که حقیقت ادیان در دنیای امروز به اجرا گذاشته می شود به چالش کشیده شده است.
شاید علت از بین رفتن عادتهای عبادی در بین ادیان به نوعی با حبوط آدم و امتناع شیطان از سجده کردن در ارتباط باشد چرا که سرکشی شیطان و تمرد او از عبادت و بندگی خدا موجب رانده شدن او از درگاه الهی شده و همین امر نشان می دهد تا چه حد عبادت و بندگی خدا اهمیت داشته و ترک آن موجب رضایت شیطان و نفس سرکش است.
سعی شده است تا کلیه مطالب مربوط به هر یک از ادیان تنها از کتاب مقدس آن دین اقتباس و ذکر شود.
پیشینه نماز از زبان قرآن رَبَّنا إِنِّی أَسْکَنْتُ مِنْ ذُرِّیَّتی بِوادٍ غَیْرِ ذی زَرْعٍ عِنْدَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنا لِیُقیمُوا الصَّلاةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوی إِلَیْهِمْ وَ ارْزُقْهُمْ مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُمْ یَشْکُرُونَ (ابراهیم37) (ابراهیم سلام الله عرضه داشت) پروردگارا! من بعضى از فرزندانم را در سرزمین بىآب و علفى، در کنار خانهاى که حرم توست، ساکن ساختم تا نماز را برپا دارند تو دل هاى گروهى از مردم را متوجّه آن ها ساز و از ثمرات به آنها روزى ده شاید آنان شکر تو را بجاى آورند! (37) رَبِّ اجْعَلْنی مُقیمَ الصَّلاةِ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی رَبَّنا وَ تَقَبَّلْ دُعاءِ (ابراهیم40) ابراهیم سلام الله عرضه داشت پروردگارا: مرا برپا کننده نماز قرار ده، و از فرزندانم نیز چنین فرما، پروردگارا: دعاى مرا بپذیر (40) وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثابَةً لِلنَّاسِ وَ أَمْناً وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْراهیمَ مُصَلًّى وَ عَهِدْنا إِلى إِبْراهیمَ وَ إِسْماعیلَ أَنْ طَهِّرا بَیْتِیَ لِلطَّائِفینَ وَ الْعاکِفینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجُودِ ( البقره 125) و (به خاطر بیاورید) هنگامى که خانه کعبه را محل بازگشت و مرکز امن و امان براى مردم قرار دادیم! و (براى تجدید خاطره،) از مقام ابراهیم، عبادتگاهى براى خود انتخاب کنید! و ما به ابراهیم و اسماعیل امر کردیم که: «خانه مرا براى طوافکنندگان و مجاوران و رکوعکنندگان و سجده کنندگان، پاک و پاکیزه کنید!» (125) أَ وَ لَمْ یَرَوْا إِلى ما خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَیْءٍ یَتَفَیَّؤُا ظِلالُهُ عَنِ الْیَمینِ وَ الشَّمائِلِ سُجَّداً لِلَّهِ وَ هُمْ داخِرُونَ (النحل48) آیا آنها مخلوقات خدا را ندیدند که سایههایشان از راست و چپ حرکت دارند، و با خضوع براى خدا سجده مىکنند؟! (48) یا بُنَیَّ أَقِمِ الصَّلاةَ وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ اصْبِرْ عَلى ما أَصابَکَ إِنَّ ذلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (لقمان17) (لقمان علیه السلام:)پسرم! نماز را برپا دار، و امر به معروف و نهى از منکر کن، و در برابر مصایبى که به تو مىرسد شکیبا باش که این از کارهاى مهمّ است! (17) قالُوا یا شُعَیْبُ أَ صَلاتُکَ تَأْمُرُکَ أَنْ نَتْرُکَ ما یَعْبُدُ آباؤُنا أَوْ أَنْ نَفْعَلَ فی أَمْوالِنا ما نَشؤُا إِنَّکَ لَأَنْتَ الْحَلیمُ الرَّشیدُ (هود87) گفتند: «اى شعیب! آیا نمازت به تو دستور مىدهد که آنچه را پدرانمان مىپرستیدند، ترک کنیم یا آنچه را مىخواهیم در اموالمان انجام ندهیم؟! تو که مرد بردبار و فهمیدهاى هستى!» (87)
ادامه دارد...